7 Phương Pháp Phòng Ngừa Đột Quỵ Tái Phát

Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn cầu. Đặc biệt, những người từng bị đột quỵ có nguy cơ cao tái phát, khiến việc phòng ngừa đột quỵ tái phát trở nên vô cùng quan trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về các yếu tố nguy cơ, phương pháp phòng ngừa, và tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ tái phát.

1. Hiểu Về Đột Quỵ Tái Phát

Đột quỵ tái phát là khi một người đã từng trải qua đột quỵ hoặc cơn thoáng thiếu máu não (TIA) bị tái phát cơn đột quỵ khác. Theo thống kê, nguy cơ tái phát đột quỵ trong 5 năm sau cơn đột quỵ đầu tiên là khoảng 25%, với phần lớn các trường hợp tái phát xảy ra trong giai đoạn sớm, đặc biệt là trong 90 ngày đầu tiên .

Những người từng bị đột quỵ có nguy cơ cao hơn nhiều so với những người chưa từng trải qua. Do đó, việc tập trung vào các biện pháp phòng ngừa đột quỵ tái phát là điều thiết yếu để bảo vệ sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống.

2. Các Yếu Tố Nguy Cơ Gây Tái Phát Đột Quỵ

Để phòng ngừa hiệu quả, cần phải hiểu rõ các yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ tái phát. Những yếu tố này có thể chia thành hai nhóm chính: yếu tố không thể thay đổi và yếu tố có thể kiểm soát.

2.1. Yếu Tố Không Thể Thay Đổi

• Tuổi tác: Nguy cơ đột quỵ tăng lên theo tuổi.
• Giới tính: Nam giới có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn nữ giới, nhưng nữ giới có nguy cơ tử vong cao hơn sau đột quỵ.
• Tiền sử gia đình: Nếu có người thân bị đột quỵ, nguy cơ của bạn cũng sẽ cao hơn.
• Yếu tố di truyền: Một số người có thể mang gen làm tăng nguy cơ đột quỵ.

2.2. Yếu Tố Có Thể Kiểm Soát

• Tăng huyết áp: Đây là yếu tố nguy cơ lớn nhất và quan trọng nhất đối với đột quỵ. Việc kiểm soát tốt huyết áp có thể giảm đáng kể nguy cơ tái phát.
• Đái tháo đường: Người mắc đái tháo đường có nguy cơ cao bị đột quỵ do ảnh hưởng của bệnh đến hệ mạch máu.
• Rối loạn lipid máu: Nồng độ cholesterol cao, đặc biệt là LDL cholesterol, có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và dẫn đến đột quỵ.
• Hút thuốc lá: Thuốc lá gây tổn hại lớn đến mạch máu, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Ít vận động: Lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ béo phì, đái tháo đường, và tăng huyết áp.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn nhiều muối, chất béo bão hòa, và ít rau củ quả làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Uống rượu bia quá mức: Rượu bia có thể gây tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Bệnh tim mạch: Những người mắc bệnh tim mạch, đặc biệt là rung nhĩ, có nguy cơ cao bị đột quỵ do cục máu đông từ tim di chuyển lên não.

3. Phương Pháp Phòng Ngừa Đột Quỵ Tái Phát

Phòng ngừa đột quỵ tái phát là một quá trình toàn diện, bao gồm thay đổi lối sống, tuân thủ điều trị, và theo dõi sức khỏe định kỳ. Dưới đây là những phương pháp chi tiết để phòng ngừa đột quỵ tái phát.

3.1. Tuân Thủ Điều Trị Thuốc

Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ là yếu tố quan trọng nhất trong việc ngăn ngừa đột quỵ tái phát. Các loại thuốc thường được chỉ định bao gồm:

• Thuốc kháng kết tập tiểu cầu: Giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông trong động mạch.
• Thuốc chống đông máu: Được sử dụng trong các trường hợp rung nhĩ hoặc các rối loạn đông máu khác.
• Thuốc hạ huyết áp: Kiểm soát huyết áp là yếu tố quyết định trong việc ngăn ngừa tái phát đột quỵ.
• Thuốc hạ cholesterol: Thuốc statin giúp giảm nồng độ LDL cholesterol và ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

Việc tuân thủ điều trị là yếu tố then chốt. Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ, không tự ý ngưng hoặc thay đổi liều lượng thuốc. Nếu gặp phải tác dụng phụ, cần liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn.

3.2. Kiểm Soát Huyết Áp

Kiểm soát huyết áp là yếu tố quan trọng nhất trong việc ngăn ngừa tái phát đột quỵ. Mục tiêu huyết áp cần đạt là dưới 140/90 mmHg, hoặc dưới 130/80 mmHg đối với những người có nguy cơ cao . Việc kiểm soát huyết áp có thể thực hiện thông qua:

• Dùng thuốc: Tuân thủ đúng chỉ định về liều lượng và thời gian sử dụng thuốc hạ huyết áp.
• Chế độ ăn uống: Hạn chế muối, ăn nhiều rau củ quả, giảm lượng mỡ động vật.
• Vận động thể chất: Tập thể dục đều đặn giúp duy trì huyết áp ổn định.

3.3. Quản Lý Đái Tháo Đường

Đái tháo đường là một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất đối với đột quỵ. Để kiểm soát đái tháo đường và giảm nguy cơ tái phát đột quỵ, người bệnh cần:

• Tuân thủ điều trị thuốc: Sử dụng thuốc hoặc insulin theo chỉ định của bác sĩ.
• Kiểm soát chế độ ăn: Ăn uống hợp lý, tránh đường và tinh bột tinh chế.
• Giảm cân: Duy trì cân nặng hợp lý giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn.
• Tập thể dục: Hoạt động thể chất đều đặn giúp cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát đường huyết.

3.4. Giảm Cholesterol Máu

Nồng độ cholesterol cao, đặc biệt là LDL cholesterol, là yếu tố nguy cơ lớn cho đột quỵ. Người bệnh cần kiểm soát cholesterol bằng cách:

• Sử dụng thuốc statin: Thuốc statin giúp giảm LDL cholesterol và ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
• Chế độ ăn uống: Ăn nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, và cá béo giàu omega-3. Hạn chế mỡ động vật và chất béo bão hòa.
• Tập thể dục: Hoạt động thể chất đều đặn giúp cải thiện mức cholesterol máu.

3.5. Thay Đổi Lối Sống

Thay đổi lối sống là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa đột quỵ tái phát. Người bệnh cần:

• Bỏ thuốc lá: Ngừng hút thuốc lá giúp giảm nguy cơ đột quỵ tái phát.
• Giảm rượu bia: Uống rượu bia ở mức vừa phải hoặc ngừng hẳn.
• Tập thể dục: Tập thể dục đều đặn ít nhất 150 phút mỗi tuần. Hoạt động thể chất không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Xây dựng chế độ ăn uống giàu rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, và hạn chế muối, đường, chất béo bão hòa.

3.6. Kiểm Soát Bệnh Tim Mạch

Những người mắc các bệnh tim mạch như rung nhĩ, bệnh van tim, hoặc suy tim có nguy cơ cao bị đột quỵ tái phát. Để giảm nguy cơ, cần:

• Điều trị bệnh tim mạch: Sử dụng thuốc và tuân thủ chỉ định của bác sĩ để kiểm soát bệnh tim mạch.
• Theo dõi nhịp tim: Nếu bạn bị rung nhĩ hoặc các rối loạn nhịp tim khác, việc theo dõi nhịp tim và huyết áp hàng ngày là rất cần thiết. Sử dụng các thiết bị đo huyết áp và nhịp tim tại nhà hoặc ứng dụng trên điện thoại để theo dõi.
• Điều chỉnh thuốc theo chỉ định: Nếu bác sĩ chỉ định thuốc chống đông máu hoặc các loại thuốc khác để kiểm soát bệnh tim mạch, bạn phải tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng thuốc.
• Tái khám định kỳ: Đi khám lại định kỳ để bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phương pháp nếu cần thiết.