Xuất Huyết Dạ Dày: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Xử Lý Toàn Diện

Xuất huyết dạ dày là một trong những tình trạng y khoa nguy hiểm, liên quan đến chảy máu bên trong niêm mạc dạ dày. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, và cách xử lý xuất huyết dạ dày là rất cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Hãy cùng bác sĩ Hoa Súng tìm hiểu rõ hơn qua bài viết sau

1. Xuất Huyết Dạ Dày Là Gì?

Xuất huyết dạ dày là hiện tượng chảy máu trong niêm mạc dạ dày, có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng như nôn ra máu, đi ngoài phân đen, hoặc mất máu cấp tính gây hạ huyết áp. Đây là tình trạng nghiêm trọng, cần được điều trị khẩn cấp để tránh các biến chứng nguy hiểm như sốc do mất máu có thể dẫn đến tử vong.

Nguyên Nhân Gây Xuất Huyết Dạ Dày

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến xuất huyết dạ dày, bao gồm:

1. Viêm loét dạ dày – tá tràng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Viêm loét làm tổn thương lớp niêm mạc dạ dày, dẫn đến chảy máu. Vi khuẩn Helicobacter pylori là thủ phạm chính gây ra viêm loét dạ dày.
2. Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Sử dụng dài hạn các thuốc như ibuprofen, aspirin có thể làm mòn niêm mạc dạ dày, gây ra xuất huyết. Những người dùng thuốc kháng sinh mạnh hoặc thuốc chống đông máu cũng có nguy cơ cao bị xuất huyết dạ dày.
3. Giãn tĩnh mạch thực quản – dạ dày: Thường gặp ở những người bị xơ gan, áp lực tăng trong tĩnh mạch cửa có thể gây giãn tĩnh mạch và xuất huyết.
4. Ung thư dạ dày: Khối u trong dạ dày có thể làm tổn thương các mạch máu, gây ra chảy máu. Xuất huyết do ung thư dạ dày thường khó kiểm soát và có tiên lượng xấu.
5. Dị dạng động tĩnh mạch (AVM): Các dị dạng mạch máu bẩm sinh hoặc phát sinh có thể dẫn đến xuất huyết khi bị tổn thương.
6. Thoát vị khe hoành: Đây là tình trạng khi một phần dạ dày bị đẩy lên qua cơ hoành, gây tổn thương và chảy máu.
7. Bệnh lý khác: Hội chứng Mallory-Weiss, viêm dạ dày cấp do cúm ác tính, suy tủy, suy gan nặng cũng là những nguyên nhân tiềm ẩn của xuất huyết dạ dày.

2. Triệu Chứng Xuất Huyết Dạ Dày

Triệu Chứng Xuất Huyết Cấp Tính

Xuất huyết cấp tính xảy ra đột ngột và nghiêm trọng, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Các triệu chứng bao gồm:

1. Nôn ra máu: Máu có thể tươi đỏ hoặc màu nâu sẫm do bị tiêu hóa một phần, giống như bã cà phê.
2. Đi ngoài phân đen: Máu tiêu hóa làm phân có màu đen, hắc ín, và mùi đặc trưng.
3. Đau bụng dữ dội: Đau thường ở vùng thượng vị, có thể lan ra sau lưng hoặc ngực.
4. Chóng mặt, ngất xỉu: Mất máu gây hạ huyết áp, dẫn đến chóng mặt hoặc ngất xỉu.
5. Hạ huyết áp: Da nhợt nhạt, xanh xao, cảm giác lạnh, do hạ huyết áp.
6. Mạch nhanh, thở gấp: Cơ thể phản ứng bằng cách tăng nhịp tim và thở nhanh.

Triệu Chứng Xuất Huyết Mạn Tính

Xuất huyết mạn tính có thể diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng, nhưng vẫn gây ra những nguy cơ nghiêm trọng:

1. Thiếu máu: Biểu hiện như mệt mỏi, khó thở, da xanh xao.
2. Khó thở: Khó thở khi vận động hoặc làm việc nặng.
3. Chán ăn và sụt cân: Chán ăn, buồn nôn kéo dài, sụt cân không giải thích được.
4. Phân có máu tiềm ẩn: Máu trong phân chỉ phát hiện qua xét nghiệm, dấu hiệu của xuất huyết mạn tính hoặc bệnh lý nghiêm trọng.
   

   

3. Phương Pháp Chẩn Đoán Xuất Huyết Dạ Dày

Để chẩn đoán xuất huyết dạ dày, bác sĩ thường tiến hành các phương pháp sau:

1. Nội soi dạ dày: Phương pháp này giúp xác định vị trí và mức độ chảy máu. Bác sĩ có thể can thiệp ngay trong quá trình nội soi để cầm máu.
2. Xét nghiệm máu: Đo nồng độ hemoglobin, hematocrit để đánh giá mức độ thiếu máu.
3. Xét nghiệm phân: Để phát hiện máu ẩn trong phân, một dấu hiệu của xuất huyết mạn tính.
4. CT scan hoặc MRI: Được sử dụng trong các trường hợp cần kiểm tra thêm hoặc khi nội soi không xác định được nguyên nhân.

4. Điều Trị Xuất Huyết Dạ Dày

Điều Trị Cấp Cứu

1. Truyền dịch và máu: Để ổn định huyết áp và bù đắp lượng máu đã mất.
2. Nội soi cầm máu: Can thiệp qua nội soi để cầm máu bằng cách tiêm thuốc, đốt điện, hoặc dùng kẹp mạch máu.
3. Phẫu thuật: Khi nội soi không thể kiểm soát được chảy máu hoặc có tổn thương nặng.

Điều Trị Nguyên Nhân

1. Thuốc kháng sinh: Nếu xuất huyết do viêm loét dạ dày do H.pylori.
2. Ngừng thuốc gây hại: Dừng các thuốc NSAIDs hoặc thuốc có tác dụng phụ gây xuất huyết.
3. Điều trị bệnh lý nền: Chẳng hạn như xơ gan hoặc thoát vị khe hoành.
   

   

5. Phòng Ngừa Xuất Huyết Dạ Dày

Để giảm nguy cơ tái phát xuất huyết dạ dày, bạn cần chú ý đến các biện pháp sau:

1. Thay đổi lối sống: Tránh sử dụng thuốc có hại cho dạ dày, giữ cân nặng ở mức hợp lý, và tránh căng thẳng.
2. Chế độ ăn uống: Ăn uống lành mạnh, tránh các thực phẩm gây kích thích niêm mạc dạ dày như rượu, cà phê, thực phẩm cay nóng.
3. Tái khám định kỳ: Theo dõi sức khỏe và tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ sau điều trị.
4. Điều trị bệnh lý gây ra viêm loét: Như điều trị vi khuẩn H.pylori hoặc các bệnh lý liên quan khác.

Xuất huyết dạ dày là một tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời và quản lý lâu dài để ngăn ngừa các biến chứng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, chẩn đoán chính xác, và tuân thủ điều trị là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân.